کاربرد لیزر در دندانپزشکی

امروزه کاربرد لیزر در اکثر شاخه های دندانپزشکی به چشم می خورد. انواع مختلفی از لیزرها مانند لیزر گازی، لیزر شیمیایی، لیزر رنگی، لیزر بخار فلزی، لیزر حالت جامد و لیزر نیمه هادی وجود دارد. هر نوع لیزر دارای ویژگی ها، مزایا و معایب منحصر به فرد خود است. در حالی که ممکن است یک لیزر برای برخی از روش ها مناسب باشد، اما برای برخی دیگر نامناسب باشد. بنابراین برای دندانپزشک مهم است که اطلاعاتی در مورد این فناوری و کاربردهای آن در دندانپزشکی داشته باشد.

استفاده از لیزر در دندانپزشکی از دهه 1990 وجود داشته است. از لیزر برای درمان طیف گسترده ای از اختلالات و بیماری های دندان استفاده می شود. یک جایگزین کمتر تهاجمی برای درمان‌های تهاجمی‌تر، از جمله پر کردن حفره، درمان بیماری لثه، و کانال‌های ریشه و غیره است.

در طول فرآیند استفاده از لیزر، دندانپزشک از یک لیزر پرقدرت استفاده می کند که انرژی نوری را برای از بین بردن بافت ها ساطع می کند. این فرآیند استفاده از اسکالپل های دستی را برای برداشتن بافت ها در درمان های سنتی دندانپزشکی محدود می کند. 

حتما این مقاله را بخوانید: ایمپلنت در اصفهان

انواع لیزر در دندانپزشکی

• انواع مختلفی از لیزرها در دندانپزشکی استفاده می شود که کاربردهای آن ها متفاوت است. رایج ترین کاربرد لیزر برای از بین بردن پوسیدگی دندان، پرکردگی های کامپوزیت قدیمی، استریل کردن کانال های ریشه عفونی، شکل دادن به استخوان، درمان زخم آفتی، افزایش طول تاج، آپیککتومی، درمان پریودنتال و جراحی است. 
• در روش های بافت نرم (ژینیوکتومی، فرنکتومی، افزایش طول تاج، برداشتن ضایعه) از لیزر CO2، لیزر Nd: YAG، لیزر Ar (آرگون)، Er: YAG (گارنت آلومینیوم یاتریوم) و لیزر دایود استفاده می شود. 
• ژنژیوکتومی: گاهی اوقات به عنوان کانتور لثه یا تغییر شکل لثه شناخته می شود، ژنژیوکتومی یک عمل جراحی زیبایی دندان است که بافت لثه برای اصلاح خط لثه برداشته می شود.
• افزایش طول تاج دندان : دندانپزشک ممکن است قبل از قرار دادن ترمیم های دندانی مانند تاج یا ایمپلنت نیاز به افزایش طول تاج داشته باشد. در طی این عمل، استخوان زیرین و بافت لثه تغییر شکل داده می شود تا ساختار سالم دندان نمایان شود.
• برداشتن چین‌ها : اگر دندان‌های مصنوعی به درستی روی هم قرار نگیرند، چین‌های بافت نرم را می‌توان برداشت. برای ناهنجاری های بافت نرم، لیزر راه حلی بدون بخیه و درد کمتر ارائه می دهد.
• درمان بیماری لثه : دندانپزشکی با لیزر می تواند به شما کمک کند از جراحی لثه در آینده جلوگیری کنید. به ویژه لیزرها می توانند پاکت های عمیق پریودنتال را بدون ایجاد ناراحتی ضد عفونی کنند و در نتیجه باکتری هایی که باعث بیماری لثه می شوند را از بین ببرند. التهاب لثه یا بیماری پریودنتال نیز با استفاده از لیزر قابل درمان است.
• در روش های بافت سخت، لیزر Er:YAG ارجحیت دارد. همچنین در کامپوزیت از لیزر آرگون استفاده می شود.
• درمان پوسیدگی دندان: لیزرهای خاصی می توانند پوسیدگی (حفره) دندان را زود تشخیص داده و آن را درمان کنند. آن ها همچنین می توانند باکتری های عامل پوسیدگی و حفره های دندان را بدون استفاده از روش های مته معمولی از بین ببرند.
• درمان حساسیت بیش از حد: حساسیت دندانی یک علامت معمولی حفره ها و مینای نازک است. لیزر می تواند لوله های روی ریشه دندان را ببندد و حساسیت را کاهش دهد.
• درمان ریشه با لیزر: استفاده از لیزر برای دسترسی به کانال ریشه برای برداشتن بافت معیوب، تمیز کردن، استریل کردن و شکل دادن به کانال و سپس پر کردن با استفاده از لیزر درمانی میسر است. با این حال، همیشه توصیه می شود قبل از انتخاب درمان، اطلاعات بیشتری در مورد درمان به دست آورید.

حتما این مقاله را بخوانید: عصب کشی دندان در اصفهان

حتما این مقاله را بخوانید: روکش دندان در اصفهان

کاربردهای لیزر در جراحی فک و صورت و دهان

لیزرها در انواع جراحی ها ارزش بالایی دارند. با این حال، هزینه آن ها و گاهی اثرات نامطلوب، از عوامل محدود کننده به شمار می روند. در مورد بافت نرم، لیزرها نسبت به اسکالپل یا الکتروجراحی مزایای زیادی دارند. 

بنابراین قبل از هر چیز باید تاکید کرد که لیزر جایگزینی برای روش های جراحی مرسوم است. لیزرهای CO2 و دیود به لیزرهای برش معمولی در جراحی دهان و فک تبدیل شده اند. همچنین بسیاری از جراحان از لیزر Nd-YAG برای هموستاز استفاده کرده اند. بسیاری از محققان دریافته اند که لیزر دایود می تواند برای از بین بردن ضایعات خوش خیم یا بدخیم بافت نرم دهان استفاده شود. همچنین لیزر، ابزار دقیقی برای برداشتن بافت آسیب دیده با ناراحتی کمی برای بیمار است. نتایج بالینی که بسیاری از نویسندگان به دست آوردند، درجه بالایی از موفقیت را پیش بینی می کنند. بسیاری از خواص ذاتی لیزرهای مورد استفاده برای انجام جراحی بافت نرم، در مدیریت جراحی بیماری های بدخیم حفره دهان و ساختارهای مربوط به آن است. توانایی لیزر برای انجام جراحی هموستاتیک با مهر و موم کردن عروق خونی با استفاده از قطر کمتر پرتو لیزر مفید است زیرا به این معنی است که می توان جراحی دقیق تر و بدون خونریزی انجام داد و سلول های بدخیم را کاهش داد. به طور مشابه، توانایی لیزر در مهر و موم کردن غدد لنفاوی در زمان جراحی برای کاهش تورم مفید است. مهر و موم شدن غدد لنفاوی همچنین ممکن است احتمال ایجاد سلول های بدخیم در غدد لنفاوی را در زمان جراحی کاهش دهد. همچنین به جا گذاشتن زخم کمتر و کاهش عفونت احتمالی پس از جراحی از مزایای دیگر استفاده از لیزر محسوب می شود. این یک مزیت در مدیریت بیماری های بدخیم به دلیل کاهش نیاز به آنتی بیوتیک های درمانی و پیشگیری کننده است. 

جراحی دهان و فک و صورت همگی دارای پتانسیل استفاده از لیزر در درمان هستند، بسیاری از ضایعاتی که در سطح مخاط دهان ایجاد می شوند به راحتی با لیزر کنترل می شوند. 

استفاده از لیزر در دندانپزشکی مفید و امیدوارکننده است. لیزر به طور گسترده ای در زمینه های مختلف دندانپزشکی استفاده می شود که نتایج خوبی در مقایسه با درمان های سنتی دارد. با این حال، هنوز به زمان نیاز است  تا توسط دندانپزشکان بهتر پذیرفته شود و برای کشف مزایای بیشتر آن به مطالعات بیشتر نیاز است.

منبع: کلینیک دندانپزشکی مدائن